Ապրիլի 12-ին ժամը 12:48 ոչնչով աչքի չընկնող ադրբեջանական AzVision.az-ի կայքի անգլերեն տարբերակում հայտնվել էր անանուն հեղինակի` «Հայաստանի նախագահը սպառնում է կիրառել հրթիռներ, որոնք ի զորու են ատոմային հարված հասցնել» վերնագրով լալագին-փսլնքոտ խուճապային մի հոդված:
Նյութում բերվում է ադրբեջանական քարոզչությանը բնորոշ բազմազան որակումների ու դրոշմերի հավաքածու, օրինակ. «Արևմտյան Ադրբեջանի տարածքների հանդեպ Հայաստանը վաղուց և անօրինական պահանջներ է ներկայացրել», «Ադրբեջանի դեմ ռազմական գործողությունները` այդ թվում և 1992թ. 600 քաղաքացիական անձանց կոտորածը», «այն ժամանակ, երբ հայերը տեսնում էին, թե ինչպես են իրենց առաջնորդները թուլացնում իրենց իսկ տնտեսությունը, Ադրբեջանը ծաղկում էր» և այլն:
Բայց այդ ամենն ընդամենը վախերի, խուճապային սարսափի ու Հայաստանում «Իսկանդեր» օպերատիվ-տակտիկական հրթիռային համակարգի առկայության փաստի դեմ լիովին անկարողության հերթական հնչյունավորման համար թեթև խայծ է: «Իսկանդերը» կարող է ծածկել Ադրբեջանի ամբողջ տարածքը, ինչին հենց նվիրված է հոդվածի առյուծի բաժինը:
«Հայաստանը միակ երկիրն է, որը Ռուսաստանից ստանում է «Իսկանդեր» համակարգ: Ինչո՞ւ Հայաստանը»,- հարցնում է անանուն հեղինակն ու ինքն էլ պատասխանում. «Հնարավոր է նրա համար, որ Ադրբեջանում «կարևորագույն ենթակառուցվածքը», որի վրա կարող են ուղղվել հրթիռները` ներառելով նաև արևմտյան կազմակերպություններին պատկանող ու նրանց կողմից ղեկավարվող ընկերությունները` այդ թվում և ամերիկյան, որոնք ապահովում են Եվրոպայի էներգետիկ անվտանգությունը»: Հայաստանին նման համալիր մատակարարելը հեղինակը համարում է «սադրիչ»` հավելելով, որ «դա համաձայնեցվում է Եվրասիայում ու Մերձավոր Արևելքում արևմտյան շահերին սպառնալու համար հրթիռային համակարգերի կիրառման ուղղությամբ Մոսկվայի քաղաքականության հետ»:
Այսինքն, ինչպես հասկացաք, ըստ անհայտ ադրբեջանցի հեղինակի, «Իսկանդեր» մատակարարումը բոլորովին էլ պաշտոնական Բաքվի տարիներ շարունակ հնչեցվող ագրեսիվ հռետորաբանության պատասխանը չէ, որին վերջին տարիներին ավելացել է սահմանին պարբերական սադրանքներն ու անցած տարվա բլից-կրիգի անհաջող փորձը, այլ Մոսկվայից ուղղված սպառնալիքն արևտմյան շահերին:
Հաջորդիվ հեղինակը զարգացնում է թեման` արցունք թափելով նրա համար, որ հայկական «Իսկանդերները» կարող են թիրախավորել ամբողջ Ադրբեջանի տարածքը` ներառյալ նրա մազութային մայրաքաղաքը: Հեղինակն ավելի հեռու է գնում: «Բացի դրանից, անհանգստացնող է այն հանգամանքը, որ «Իսկանդեր» հրթիռները կարող են լրացվել ատոմային մարտագլխիկներով»,- վախեցնում է հեղինակը: Նրա խոսքով` Հայաստանի նախագահի հայտարարությունն առ այն, որ անհրաժեշտության դեպքում ԶՈՒ գլխավոր հրամանատարը, առանց աչքը թարթելու, հրաման կտա գործի դնել «Իսկանդերը», անհանգստություն են առաջացրել Վաշինգտոնում: «Հայաստանը կարող է տարածաշրջանը հասցնել ատոմային պատերազմի եզրին»,- վայնասուն է բարձրացնում ադրբեջանցի հեղինակը` այդ հայտարարությունը որակելով «վախեցնող», և դժգոհում. «Սարգսյանը մերժում է ավելի սթափ հայ առաջնորդների առաջարկությունները` այդ թվում և նախկին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի»: Ի հավելումն այդ ամբողջ «սարսափի»` հեղինակը հիշում է նաև հայ-ռուսական համատեղ ՀՕՊ համակարգի ստեղծման մասին:
«Սադրիչ հռետորաբանության և հարձակողական սպառազինության հանդեպ Հայաստանի անխոհեմ նկրտումների պատճառով վտանգավոր ժամանակաշրջան է Ադրբեջանի և ողջ տարածաշրջանի համար: Ադրբեջանցիներն իրենց տանն են և ԱՄՆ-ում հենվել են Ամերիկայի վրա` որպես լավ ընկերոջ և ուժեղ դաշնակցի: Աշխարհը կարող է միայն հուսալ, որ դա կշարունակվի նաև Թրամփի վարչակարգի ժամանակ»,- եզրափակում է հեղինակը:
Ընդհանուր առմամբ, սա հերթական խուճապային հոդվածն է, ինչպիսիք քիչ չեն այն բանից հետո, ինչ Հայաստանը ձեռք է բերել «Իսկանդեր»: Տարբերությունն ընդամենը դեպի ԱՄՆ դրսևորված յուրահատուկ ուղղվածությունն է: Հենց այս նրբերանգի մեջ է այն, ինչ տեղի ունեցավ այս նյութի հետ դրանից հետո:
Հիշատակված կայքում հայտնվելուց 20 րոպե անց այդ հոդվածը բառացի վերահրապարակվել է News.az-ում: Բայց, դատելով հոդվածի տակ դրված ստորագրությունից, արդեն` որպես այդ կայքի սեփական հակահայկական ստեղծագործություն:
Իսկ հիմա` ուշադրություն. սկսվում է ամենահետաքրքիրը: Ապրիլի 17-ին այս նույն հոդվածը` միայն թե ուրիշ վերնագրով («Միջուկային տագնապ Ադրբեջանում: Հայաստանում ռուսական հրթիռները սպառնում են արևմտյան էնեգետիկ շահերին») հայտնվում է… ամերիկյան The Washington Times պարբերականում: Բայց անանուն ադրբեջանական քարոզչանյութի տակ «հանկարծ, չգիտես` որտեղից» հայտվում է… հեղինակ` ոմն Լլոյդ Գրին: Ինչպես նշված է հոդվածի տակ` 1988թ. մերձավորարևելյան քաղաքականության խմբում եղել է Ջորջ Բուշ-ավագի շտաբի նախկին քարտուղարը, ինչպես նաև 1990-1992թթ. արդարադատության նախարարության աշխատակից: Ներկայումս Գրինի նամակագրական ստեղծագործությունները հանգրվանում են The Daily Beast պարբերականում: Ընդհանուր առմամբ, ոչնչով աչքի չընկնող, միջակ, աննշան անձնավորություն լրագրության մեջ: Ամենայն հավանականությամբ, հենց այդ հանգամանքն է էական դեր խաղացել, որ ադրբեջանցի «հանդուրժողականներն» իրենց «հայկական միջուկային սպառնալիք»-ի մասին զրպարտիչ հոդվածի հեղինակ են ընտրել հենց նրան:
Լլոյդ Գրին
Գնացինք առաջ: Հաջորդ օրը` ապրիլի 18-ին, նույն այդ կայքը` News.az-ը, կարծես ամեն ինչից անտեղյակ, դնում է «իր» այդ նույն հոդվածը, բայց հիմա արդեն` Washington Times-ի վրա հղումով` լրացնելով «մտահոգիչ-տագնապալի» վերնագիր. «WT. Սարգսյանի սադրիչ հռետորաբանությունը Վաշինգտոնում անհանգստություն է առաջացրել»: Ինչպես տեսնում եք, տեքստը նույնն է, միայն կրկներգի պես կրկնվում է միտքը` նպատակ ունենալով համոզել ընթերցողներին, որ նյութի հեղինակը ոչ թե սեփական քարոզչությունն է, այլ ամերիկյան Washington Times պարբերականը:
Նույն օրը ադրբեջանցի քարոզիչների այս նույն հոդվածը, բայց գրված արդեն որպես բաքվեցի ինֆորմացիոն խաբեբաների նոր հաճախորդ Լլոյդ Ջորջի անձնական ստեղծագործություն, արդբեջանական 1news.az կայքն օպերատիվ կերպով թարգմանում է ռուսերեն: Այդուհանդերձ, նյութի հեղինակները` ադրբեջանցի լրագրող Ելենա Օստապենկոն և ինչ-որ Ի.Ա ստորագրությամբ մեկը, շատ սիրալիր ձևով առաջարկում են ծանոթանալ Washington Times-ում տպագրված «օրիգինալ» հոդվածին` համեստորեն լռելով այդ զրպարտիչ նյութի իսկական ծագման մասին: Միաժամանակ, հոդվածի ռուսալեզու տարբերակը արագորեն հայտնվում է ռուսական Inopressa «թարգմանական» պարբերականի էջերում:
Ահա այսպիսի ադրբեջանական բազմաքայլ խաբեություն, որին կցել են նաև ամերիկյան այնպիսի խաբեբա լրագրողներից մեկին, ովքեր հանուն թուրք-ադրբեջանցիներից ստացվող կաշառքի, պատրաստ են կամ իրենք անձամբ հնարել ցանկացած սուտ և ստորության, կամ, ինչպես այս դեպքում է՝ դրա տակ դնեն իրենց խղճուկ ստորագրությունը: Այդ ամենով հանդերձ նշենք, որ ստոր Լլոյդ Գրինը վախեցել է ադրբեջանական բուրավետ քարոզչաաապրանքով կեղտոտել իր կայքը` Daily Best-ը, և դրա համար նախընտրել է այլ պարբերական` Washington Times-ը, որտեղ երբեք մինչ այդ տպագրված չի եղել: Ինչպես ասում են, փորձել է վերացնել հետքերը:
Նման դեպքերում ինֆորմացիոն գողերի ու կաշառակերների ձեռքին խփելու միակ եղանակը` դա այնպես անելն է, որ ադրբեջանա-թուրքական քարոզչության պոտենցիալ խոսափողը նախքան կաշառք վերցնելը հստակ գիտակցի իր արարքի հետևանքները:
Չգիտեմ` կմիանա՞ն մեզ մեր հայ գործընկերները, բայց այսուհետ «Ոսկանապատ» վերլուծական կենտրոնը և Voskanapat.info տեղեկատվական հարթակն արևմտյան ծախված հեղինակների մասին բոլոր բացահայտող հրապարակումները կկապվեն Լլոյդ Գրինի անվան հետ` որպես կեղտոտ լրագրության դասական օրինակ: Թող այդպես «հռչակվել» ցանկացողները այս ձևով հիշեն այդ մասին:
ՊԱՆԴՈՒԽՏ